Yerel Demokrasi Akademileri kadın, genç ve engelli hakları konusunda ilgi gruplarının bilgi ve savunuculuk kapasitelerini geliştirmeyi ve kadın, genç ve engelli dostu politika ve stratejilere sahip kentler için etkin Kadın, Gençlik ve Engelli Meclisleri ile Kent Konseylerinin gelişimini destekler.

Türkiye’nin 7 coğrafi bölgesindeki 10 kentte (Adana, Çankaya, Denizli, Diyarbakır, Giresun, İzmir, Kocaeli, Maltepe, Ordu ve Van) 15 Nisan 2010 – 15 Ağustos 2011 tarihleri arasında yerel yönetimler, kent konseyleri ve sivil toplum kuruluşları ortaklığında yapılandırılan ve kadın, genç ve engellilerin toplumsal hayata etkin katılımının desteklenmesini hedefleyen proje Sabancı Vakfı Toplumsal Gelişme Hibe Programı kapsamında desteklendi.

Proje kentlerinde toplumsal ihtiyaçların değerlendirilmesi amacıyla, projenin uygulama döneminde UNICEF ile işbirliğine gidildi. “Küresel Çocuk Dostu Şehirler Girişimi” kapsamında kentlerdeki çocuk dostu gelişimi ölçme amacıyla hazırlanan analiz aracı, Yerel Demokrasi Akademileri Projesi kapsamında UNICEF Türkiye Ofisi, UNICEF Innocenti Araştırma Merkezi ve City University of New York tarafından, Bernard Van Leer Vakfı’ndan alınan destek ve Habitat’ın katkılarıyla çocukların yanı sıra genç, kadın ve engellileri de içermek üzere geliştirildi. Toplum temelli değerlendirme analiz aracı, kentlilerin gözünden kent politika ve uygulamalarının değerlendirilmesini sağlarken, yönetişim analiz aracı kentte hedef grupların haklarını desteklemek hedefinde kullanılan yönetişim mekanizmalarına ve süreçlere eleştirel gözle bakılabilmesini sağlar.

Kent Analizlerinin yapılandırılması sürecinde Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Yok Edilmesi Sözleşmesi (CEDAW), BM Engelli Hakları Sözleşmesi veGençlerin Yerel ve Bölgesel Yaşama Katılımına İlişkin Avrupa Şartı kaynak olarak kullanılmıştır.

Habitat, Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı, Alternatif Yaşam Derneği, UNICEF ve Ulusal Demokratik Enstitü’nün katkılarıyla düzenlenen eğitmen eğitiminde katılımcılar kadın, genç ve engelli hakları eğitimlerini almalarının yanı sıra kent analizlerinin de uygulayıcıları olarak eğitildiler. Böylece kent analizleri Yerel Demokrasi Akademileri’nin 60 eğitmeni ve 576 savunucusu tarafından toplum temelli analizler çocuk, genç, kadın, engelli ve ebeveynlerden oluşan odak gruplara; yönetişim analizleri ise karar alıcılar ve hizmet sağlayıcılara gönüllü olarak uygulandı.  Proje kapsamında 10 kentte 1.055 grup ile gerçekleştirilen toplum temelli analizlerle 6.454 kişiye, 7 kentte de yönetişim analizleri ile 93 kişiye ulaşıldı.

Yerel Demokrasi Akademileri projesi kent analizleri sürecinde toplanan veriler UNICEF tarafından analiz edilerek “Hak Temelli Kent Analizleri: Çocuklar, Gençler, Kadınlar ve Engelliler”  başlıklı rapor hazırlandı. Kent analizlerinin sonuçları proje kentlerinde acil eylem gerektiren yerel ihtiyaç ve sorunlara ışık tutar. Değerlendirmelerin sonuçları çocuk, kadın, genç ve engellilerin sorun ve ihtiyaçları Kent Konseyi Meclisleri tarafından kentin gündemine taşındı.  Planlama ve eylem gerektiren sorun alanlarında kentlinin katılımı sağlanarak hak temelli çözüm ve politikaların geliştirilmesi hedeflendi.  Bu çerçevede politika belgesi hazırlama ve savunuculuk süreçleriyle ilgili olarak proje kapsamında düzenlenen 2. Eğitmen eğitiminde eğitim almış olan yerel eğitmenler ve Kent Konseyi Gençlik, Kadın ve Engelli Meclisleri yerel yönetimlerde politika yapım süreçlerini ve stratejik planlamayı etkilemek amacıyla savunu faaliyetleri yürütür.

Ancak henüz proje sonlanmadan ve kent analizleri raporları üzerine politika önerilerini sunma süreci tamamlanmadan proje kentlerinde kamu politikalarında ve proje hedeflerine yönelik girişimlerde bazı değişiklikler yaşandığı görüldü.

Kocaeli Kent Konseyi’nin analiz uygulamalarını kentin geneline yaygınlaştırma hedefi ile Kocaeli genelindeki 5 Kent Konseyi ile işbirliği yapması dikkate değerdir. Ayrıca Denizli Kadın Meclisi’nin yapılandırdığı gönüllü kadın zabıtaların ev toplantıları ve pazarlarda gerçekleştirdikleri uygulamalar sürecin etkin olarak yerelleştirilmesine güzel bir örnektir. Maltepe’deki analiz çalışmaları ile de görme, işitme, konuşma, bedensel engeli ve kronik rahatsızlığı olan kentliler ve refakatçileri ile önemli bir kaynaşma çalışması gerçekleştirildi.

Süreç, Belediye yetkililerinin ve toplumun çocuk, genç, kadın ve engelli kişilerin hakları ile ilgili bilinç ve farkındalığını arttırmaya katkı sağladı. Savunu yapmayı ve harekete geçmeyi teşvik eden bu çalışma sonrasında farklı kentlerde Kent Konseyi Meclislerinin kentlilerin hak bilincini geliştirme odağında kapsamlı planlamaları ve faaliyetleri hazırlanmıştır. Van’da Kadın Meclisi tarafından mahalleler ölçeğinde gerçekleştirilen sağlık hakları ve sosyal hizmetler odağındaki bilinçlendirme çalışmaları önemlidir.

Yerel stratejilerin hazırlanması hedefinde Kent Konseyleri harekete geçmiş, kadın ve engellileri güçlendirme amacıyla Çankaya Kent Konseyi Eylem Planı hazırlandı. Katılımcılığın desteklenmesi boyutunda ise Ordu Kent Konseyi, Engelliler Meclisi ve Düz Mahalle Meclisi çalışmalarını başlatmış, kentte proje faaliyetlerine katılan savunucular tarafından kadın çalışmaları odaklı iki yeni sivil toplum örgütü kurulu. Denizli’deki proje savunucuları kentte Kadın – Erkek Eşitliği Komisyonu kurulması önerisini Belediye Başkanlığı ve Valilik’e taşıdı. Ayrıca Diyarbakır Kent Konseyi özelinde Çocuk Meclisi kuruldu, Meclisin çocuk üyeleri ile çocuk haklarının bilinirliği odaklı faaliyetler gerçekleştirildi.

Toplum temelli değerlendirme ve yönetişim analiz araçlarının uygulanma deneyimi toplumun, sivil toplum kuruluşlarının, Kent Konseylerinin ve karar alıcıların arasında diyalogun geliştirilmesinde rol oynadı. Adana’da Yerel Demokrasi Akademileri eğitmenlerinin Belediye Meclisi ve İhtisas Komisyonları toplantılarını etkin olarak takip etmesi yönetişim süreçlerini destekledi.

Hak temelli politikaların geliştirilmesi hedefinde Giresun Kent Konseyi’nin kentte su ölçümünün düzenli olarak yapıldığına dair toplumun dönemsel olarak bilgilendirilmesi ihtiyacı Belediye Başkanlığı’na taşındı ve öneri kabul edildi. Ayrıca Diyarbakır’da halka açık güvenli tuvalet ihtiyacı belediyelerin gündemine taşındı ve konu ile ilgili karar ve planlama süreci başlatıldı.

Analizlerin katılımcı bir yaklaşımı destekleyerek demokratikleşmeye katkıda bulunması hedeflendi, bu doğrultuda İzmir Kent Konseyi özelinde katılımcı bütçe çalışması hazırlandı. İzmir Büyükşehir Belediyesi Strateji Geliştirme Şube Müdürlüğü tarafından verilen bilgilendirici içerikli stratejik planlama eğitimi sonrasında Çocuk, Gençlik, Kadın ve Engelli Meclisleri’nin çalışma gruplarının hazırladığı bütçe önerisi Ekim (2011) ayında Belediye Meclisi’nde görüşüldü.