Önemli bir yerel demokratikleşme programı olan Türkiye Yerel Gündem 21 Programı, genel olarak sivil toplumun karar alma mekanizmalarına katılımını ve yerel yatırımları etkilemelerini hedefledi. Yaklaşık 73 kenti kapsayan program, eşit ortaklar arasında işbirliği ve iletişime dayanan âdemi merkeziyetçi ve insanı yapabilir kılan bir yaklaşımı yansıtır.

Programın yereldeki temel karar alıcı ve uygulayıcı mekanizmaları genelde Kent Konseyi çatısı altında örgütlenmiş yerel paydaşlardır. Kent Konseyleri, Kadın ve Gençlik Meclisleri, Çalışma Grupları, Çocuk, Engelli ve Yaşlılar Platformu gibi özel ilgi gruplarına yönelik mekanizmalarla desteklenmektedir. 

Türkiye’deki Yerel Gündem 21 uygulamaları, 1997 yılı sonunda, BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KALKINMA PROGRAMI (BMKP – UNDP)’nin desteğiyle, Birleşmiş Kentler ve Yerel Yönetimler Ortadoğu ve Batı Asya Bölge Teşkilatı’nın (UCLG–MEWA) koordinatörlüğünde yürütülen “Türkiye’de Yerel Gündem 21’lerin Teşviki ve Geliştirilmesi Projesi” ile başladı. Yeni katılımlarla proje ortağı yerel yönetimlerin sayısının 50’yi aşması sonrasında, YG-21 uygulamaları “proje” çerçevesinden çıkarılarak, “Türkiye Yerel Gündem 21 Programı”na dönüştürüldü.

Türkiye Yerel Gündem 21 Programı’nın birbirini izleyen aşamaları ve alt-projeleri, T.C. Bakanlar Kurulu’nun çeşitli tarihlerde almış olduğu kararlarla (6 Mart 1998 Tarih/23278 Sayılı, 8 Şubat 1999 Tarih/23605 Sayılı, 22 Ocak 2001 Tarih/24295 Sayılı, 4 Aralık 2001 Tarih/ 24603 Sayılı, 11 Haziran 2003 Tarih/25135 Sayılı, 12 Kasım 2003 Tarih/25287 Sayılı, 24 Nisan 2007 Tarihli/26502 Sayılı T.C. Resmi Gazete’de yayımlanarak) desteklenmiştir.

Türkiye Yerel Gündem 21 programı Aşamaları:

1. Aşama –  Türkiye’de YG-21’lerin Teşviki ve Geliştirilmesi Projesi
2. Aşama  – Türkiye’de YG-21’lerin Uygulanması Projesi
3. Aşama – Türkiye’de YG-21’lerin Yönetişim Ağı Yoluyla BM Binyıl Bildirgesi Hedefleri ve Johannesburg Uygulama Planının Yerelleştirilmesi Projesi
4. Aşama – Türkiye’de YG-21 Yönetişim Ağı Kanalıyla BM Binyıl Kalkınma Hedeflerinin Yerelleştirilmesi
5. Aşama – Kent Konseylerinin Güçlendirilmesi ve Yerel Demokratik Yönetişim Mekanizmaları Olarak İşlev Görmelerine Yönelik Eğitim ve Kapasite Geliştirme Desteği Sağlanması Projesi

Önemli bir yerel demokratikleşme programı olan Türkiye Yerel Gündem 21 Programı, genel olarak sivil toplumun karar alma mekanizmalarına katılımını ve yerel yatırımları etkilemelerini hedefledi. Yaklaşık 73 kenti kapsayan program, eşit ortaklar arasında işbirliği ve iletişime dayanan âdemi merkeziyetçi ve insanı yapabilir kılan bir yaklaşımı yansıtır. Programın yereldeki temel karar alıcı ve uygulayıcı mekanizmaları genelde Kent Konseyi çatısı altında örgütlenmiş yerel paydaşlardır. Kent Konseyleri, Kadın ve Gençlik Meclisleri, Çalışma Grupları, Çocuk, Engelli ve Yaşlılar Platformu gibi özel ilgi gruplarına yönelik mekanizmalarla desteklenir. 

Türkiye’de Yerel Gündem 21 sürecinin kent ölçeğindeki başlıca katılımcı mekanizmalarından olan “Kent Konseyleri”, Gençlik Meclisleri başta olmak üzere diğer katılımcı mekanizmalarla birlikte, Temmuz 2005’te kabul edilen 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 76. Maddesi ile güçlü bir yasal dayanağa kavuştu.

Türkiye Yerel Gündem 21 Programı, gençlik sorunlarının çözülmesinde uluslararası taahhütlerin uygulanması açısından çeşitli platformlarda geniş ilgi toplayan bir girişim oldu. Programın gençlik çalışmaları 1997 yılından programın sonlandığı 2011 yılına kadar beri Habitat kolaylaştırıcılığında devam etti. Birkaç kentte başlayan çalışmalar, bugün tüm Türkiye’de uygulanıyor. Belediye Kanunu’nun Kent Konseyleri’ni düzenleyen 76. Maddesine dayanarak çıkartılan ve İçişleri Bakanlığı tarafından 08 Ekim 2006’da Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Kent Konseyi Yönetmeliği” ile Gençlik Meclisleri’nin kurulması yasal statüye kavuştu. Çalışmalar kapsamında gençleri karar alma mekanizmalarına katılımda yapabilir kılmak için Kent Konseyi Gençlik Meclisleri’nin kurulmasına destek veriliyor.

Yerel Gündem 21 Programı kapsamında düzenlenen sayısız yerel, bölgesel ve ulusal gençlik toplantıları ile Kent Konseyi Gençlik Meclisleri birbirlerini tanıma ve ortak hedefler doğrultusunda beraber çalışma fırsatı yakaladı. 2001 yılına gelindiğinde farklı kentlerdeki Gençlik Meclisleri aralarında ulusal düzeyde bir iletişim ağı oluşturmuş ve bu birliktelik 19 Mayıs 2004 tarihinde 77 ilden 306 gençlik delegesinin katılımıyla TBMM tören salonunda gerçekleştirilen törenle Ulusal Gençlik Parlamentosu’na (UGP) dönüştü.

UGP Türkiye’de Bütüncül bir gençlik politikası oluşturulması ve gençlerin karar alma mekanizmalarına etkin katılımı konularında çalışmalar yürütür.